Categories
konsument kupujący nowelizacja prawa konsumenta prawo cywilne rękojmia sprzedaż wada fizyczna wada prawna

Zmiana ustawy o Prawach konsumenta

W dniu 1 stycznia 2023 r. wejdą w życie przepisy ustawy o zmianie ustawy o prawach konsumenta, ustawy – Kodeks Cywilny oraz ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe z dnia 4.11.2022.

Ujmując rzecz prościej – od 1 stycznia 2023 r. wejdzie w życie zmiana przepisów dotyczących praw konsumentów. Nowelizacja ustaw to wynik implementacji dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady.

Ustawa o prawach konsumenta to akt prawny, który określa prawa przysługujące konsumentowi, a w tym w szczególności obowiązki przedsiębiorcy zawierającego umowę z konsumentem, zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość i poza lokalem przedsiębiorstwa zasady i tryb wykonania przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa czy zasady i tryb zawierania z konsumentem umowy na odległość dotyczącej usług finansowych. Ustawa ta zawiera przepisy szczególne – ściśle dotyczące uprawnień konsumenta – w stosunku do Kodeksu cywilnego, gdzie uregulowane są zasady ogólne dotyczące sprzedaży, rękojmi, gwarancji.

Kim jest konsument? To osoba, która dokonuje z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Czyli prościej – każda osoba fizyczna, która – na potrzeby niniejszego wpisu ograniczmy się do umowy sprzedaży – kupuje jakąś rzecz dla siebie, dla zaspokojenia potrzeb własnych/rodziny i nie kupuje jej w związku ze swoją działalnością gospodarczą, jeśli takową prowadzi. (Gdyby bowiem kupował coś dla swojej działalności to wówczas transakcja odbywałaby się na linii przedsiębiorca – przedsiębiorca).

Od Nowego Roku ustawa ta ma kompleksowo regulować wszystkie zagadnienia związane z uprawnieniami konsumenta jako strony umowy zobowiązującej do przeniesienia własności towaru na konsumenta i nie będziemy już w tym zakresie sięgać do Kodeksu Cywilnego, o czym poniżej.

Treści z zakresu ochrony prawnej konsumenta zostały w znaczny sposób rozbudowane i uszczegółowione.

Poniżej przedstawiam najważniejsze zmiany:

  • Rozszerzenie katalogu definicji ustawowych, zmiana nazewnictwa – rozszerzenie o takie pojęcia jak np. towar (rzecz ruchoma, ale też woda, gaz, energia elektryczna, w przypadku, gdy są oferowane do sprzedaży w określonej objętości lub ilości) i zmiana nazewnictwa w ustawie z pojęcia „rzecz” na pojęcie „towar”; usługa cyfrowa (usługa pozwalającą na wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej, wspólne korzystanie z danych); towar z elementami cyfrowymi, środowisko cyfrowe, integracja, kompatybilność, funkcjonalność, interoperacyjność
  • Skrócenie terminu rozpatrywania reklamacji przez przedsiębiorcę – dotychczas 30 dni – od 1.01.2023 – 14 dni
  • Sprecyzowanie nazewnictwa tytułu rozdziału 4 ustawy
  • Dodanie nowych przepisów związanych z uprawnieniami konsumenta – w razie braku zgodności towaru z umową. Tutaj zatrzymamy się troszkę dłużej.

W tym zakresie ustawa wyłącza stosowanie przepisów kodeksu cywilnego – przepisów księgi trzeciej tytułu XI działu II ustawy – czyli przepisów uregulowanych w kodeksie cywilnym w zakresie rękojmi za wady. Oznacza to, że jeśli jako konsument nabędziemy rzecz (towar) z wadą – stosujemy w tym zakresie  od 1.01.2023 wyłącznie przepisy ustawy o prawach konsumenta.

Ustawa definiuje sytuację, kiedy towar jest zgodny z umową. I tak, towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

1) opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji;

2) przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi (żeby ta przesłanka była spełniona, konsument musi o tym powiadomić przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy, czyli np. w momencie zakupu, a przedsiębiorca musi to zaakceptować).

 

Ponadto towar, aby został uznany za zgodny z umową, musi:

1) nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju (z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk),

2) występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, (ze względu na charakter towaru, czy też publiczne zapewnienie przedsiębiorcy, jak również zapewnienia w reklamie, na etykiecie, chyba że przedsiębiorca zwolni się od odpowiedzialności[1],

3) być dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;

4) być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.

 

Jakie będą zatem przesłanki i zakres odpowiedzialności przedsiębiorcy w sytuacji, gdy towar nie będzie zgodny z umową?

  1. a) przedsiębiorca odpowiada za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia,
  2. b) brak zgodności towaru z umową musi być ujawniony w ciągu 2 lat od dostarczenia towaru, chyba, że termin przydatności towaru do użycia, oznaczony przez przedsiębiorcę, jest dłuższy
  3. c) co do zasady domniemywa się, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od chwili dostarczenia towaru, istniał w chwili jego dostarczenia[2],
  4. d) w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi, przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności z umową treści cyfrowej lub usługi cyfrowej dostarczanych w sposób ciągły, który wystąpił lub ujawnił się w czasie, w którym zgodnie z umową miały być dostarczane. Czas ten nie może być krótszy niż dwa lata od chwili dostarczenia towaru z elementami cyfrowymi. Domniemywa się, że brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową wystąpił w tym czasie, jeżeli w tym czasie się ujawnił.

 

Jeżeli towar jest niezgodny z umową – w pierwszej kolejności konsument może żądać naprawy lub wymiany

– w rozsądnym czasie,

– bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta,

– Koszty naprawy lub wymiany, w tym w szczególności koszty opłat pocztowych, przewozu, robocizny i materiałów, ponosi przedsiębiorca

– konsument udostępnia przedsiębiorcy towar podlegający naprawie lub wymianie.

– przedsiębiorca na swój koszt: odbiera od konsumenta towar, demontuje i montuje go ponownie (jeśli był montowany przed ujawnieniem wady)

 

 

Jeżeli:

a) przedsiębiorca odmówi wymiany lub naprawy, b) nie doprowadził towaru do jego zgodności z umową, c) brak zgodności istnieje nadal, mimo wysiłków przedsiębiorcy, d) brak zgodności jest na tyle istotny, że uzasadnia pominięcie procedury wymiany lub naprawy, e) z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta

wówczas konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy.

– odstąpienie od umowy – tylko, gdy wada jest istotna,

– domniemywa się, że wada jest istotna,

– wypłata środków z tytułu zwrotu ceny lub jej części na skutek oświadczenia o obniżeniu ceny lub odstąpienia od umowy – niezwłocznie, nie później niż 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia, przy użyciu takiego samego sposobu zapłaty, chyba, że konsument wyraźnie zgodził się na inny sposób zwrotu.

 

 

  • Wracając do katalogu zmian – dodanie nowych przepisów w zakresie umowy o dostarczanie treści cyfrowej lub usługi cyfrowej.

Treść cyfrowa – dane wytwarzane i dostarczane w postaci cyfrowej;

Usługa cyfrowa – usługa pozwalająca konsumentowi na wytwarzanie, przetwarzanie, przechowywanie lub dostęp do danych w postaci cyfrowej, wspólne korzystanie z danych w postaci cyfrowej, które zostały przesłane lub wytworzone przez konsumenta lub innych użytkowników tej usługi, inne formy interakcji za pomocą danych w postaci cyfrowej, a także towar, który służy wyłącznie jako nośnik treści cyfrowej.

 

– Przedsiębiorca dostarcza konsumentowi treść cyfrową lub usługę cyfrową niezwłocznie po zawarciu umowy, chyba że strony postanowiły inaczej,

– Jeżeli przedsiębiorca nie dostarczył treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, konsument wzywa go do ich dostarczenia. Jeżeli przedsiębiorca nie dostarczy treści cyfrowej lub usługi cyfrowej niezwłocznie lub w dodatkowym, wyraźnie uzgodnionym przez strony terminie, konsument może odstąpić od umowy.

 

– Konsument może odstąpić od umowy bez wzywania do dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, jeżeli:

– z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie dostarczy treści cyfrowej lub usługi cyfrowej lub

– konsument i przedsiębiorca uzgodnili lub z okoliczności zawarcia umowy wyraźnie wynika, że określony termin dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej miał istotne znaczenie dla konsumenta, a przedsiębiorca nie dostarczył ich w tym terminie.

 

Niezgodność treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową à odpowiedzialność przedsiębiorcy:

–  Przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności z umową treści cyfrowej lub usługi cyfrowej dostarczanych jednorazowo lub w częściach, który istniał w chwili ich dostarczenia i ujawnił się w ciągu dwóch lat od tej chwili

– Domniemywa się, że brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową, który ujawnił się przed upływem roku (!) od chwili dostarczenia treści cyfrowej lub usługi cyfrowej, istniał w chwili ich dostarczenia – a więc termin ten jest krótszy niż przy innych towarach, gdzie wynosi 2 lata

 

Oraz:

– przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności z umową treści cyfrowej lub usługi cyfrowej dostarczanych w sposób ciągły, który wystąpił lub ujawnił się w czasie, w którym zgodnie z umową miały być dostarczane

– Domniemywa się, że brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową wystąpił w tym czasie, jeżeli w tym czasie się ujawnił

–

 

Uwaga, domniemania nie mają zastosowania, jeżeli:

1) środowisko cyfrowe konsumenta nie jest kompatybilne z wymaganiami technicznymi, o których przedsiębiorca poinformował go w sposób jasny i zrozumiały przed zawarciem umowy;

2) konsument, poinformowany w jasny i zrozumiały sposób przed zawarciem umowy o obowiązku współpracy z przedsiębiorcą, w rozsądnym zakresie i przy zastosowaniu najmniej uciążliwych dla siebie środków technicznych, w celu ustalenia, czy brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową w odpowiednim czasie wynika z cech środowiska cyfrowego konsumenta, nie wykonuje tego obowiązku.

 

               Uprawnienia konsumenta z tytułu niezgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową:

Jeżeli treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są niezgodne z umową, konsument może żądać doprowadzenia do ich zgodności z umową:

– w rozsądnym czasie,

– bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta,

– koszty ponosi przedsiębiorca.

 

 

Jeżeli:

  1. doprowadzenie do zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest niemożliwe albo wymaga nadmiernych kosztów,
  2. przedsiębiorca nie doprowadził treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową,
  3. brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić treść cyfrową lub usługę cyfrową do zgodności z umową
  4. brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze środka ochrony,
  5. z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on treści cyfrowej lub usługi cyfrowej do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta,

 

– wówczas konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy.

– nie może odstąpić od umowy, jeżeli treść cyfrowa lub usługa cyfrowa są dostarczane w zamian za zapłatę ceny, a brak zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową jest nieistotny,

– niemniej jednak, domniemywa się, że brak zgodności z umową jest istotny,

– przedsiębiorca może żądać zwrotu nośnika materialnego, na którym dostarczył treść cyfrową, w terminie 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia konsumenta o odstąpieniu od umowy. Konsument powinien zwrócić nośnik niezwłocznie i następuje to na koszt przedsiębiorcy.,

– przedsiębiorca nie jest uprawniony do żądania zapłaty za czas, w którym treść cyfrowa lub usługa cyfrowa były niezgodne z umową, nawet jeżeli przed odstąpieniem od umowy konsument z nich faktycznie korzystał,

– zwrot ceny lub jego części z tytułu odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny – niezwłocznie lub nie później niż w terminie 14 dni,

– zwrot przy użyciu tego samego sposobu zapłaty, chyba, że konsument wyraźnie zgodzi się na inny sposób

 

– Przedsiębiorca informuje konsumenta o aktualizacjach, w tym dotyczących zabezpieczeń, niezbędnych do zachowania zgodności treści cyfrowej lub usługi cyfrowej z umową.

 

 

Do umów zawartych przed wejściem w życie zmian (1.01.2023 r.)  stosuje się przepisy dotychczasowe.

 

[1] Przedsiębiorca może uchylić się od odpowiedzialności w tym zakresie, jeżeli wykaże, że 1) nie wiedział o publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć, 2) przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakich publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób, publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;

 

[2] o ile nie zostanie udowodnione inaczej lub domniemania tego nie można pogodzić ze specyfiką towaru lub charakterem braku zgodności towaru z umową

 

Categories
analiza umowy fotowoltaika umowa dzierżawy

Umowy dzierżawy pod tzw. farmy fotowoltaiczne – żyła złota czy pułapka na wiele długich lat?

Odnawialne źródła energii to niewątpliwie przyszłościowe rozwiązania, zyskujące coraz większą popularność. Zwłaszcza przodujące w tym przedmiocie są, cieszące się ostatnio dość dużym zainteresowaniem, tzw. farmy fotowoltaiczne. Posadowienie paneli fotowoltaicznych wraz z osprzętem, w ramach elektrowni, wymaga jednak od inwestora dysponowania dużą powierzchnią gruntu, o odpowiednich warunkach usytuowania. Zainteresowany uruchomieniem elektrowni inwestor poszukuje więc atrakcyjnych, pod względem możliwości posadowienia farmy, nieruchomości gruntowych i proponuje właścicielowi zawarcie stosownej umowy – najczęściej umowy dzierżawy. Właściciel nieruchomości może wówczas taką propozycję zaakceptować i umowa dochodzi do skutku. Co do zasady bowiem umowy takie są odpłatne, inwestor może korzystać z nieruchomości pod swój cel, zaś właściciel nieruchomości otrzymuje stosowne wynagrodzenie.

I dobrze. Na tym wszakże polega funkcjonowanie rynku.

O ile jest to uczciwa propozycja.

Często bowiem zdarza się, że umowy dzierżawy, z propozycją których inwestorzy występują do właścicieli nieruchomości, nie chronią interesów tych ostatnich w należyty sposób, zwłaszcza, że okres na który zawiera się taką umowę dzierżawy jest bardzo długi (nawet 30 lat). Nierzadko zapisy umowy są po prostu niezrozumiałe lub mało zrozumiałe dla przeciętnego konsumenta, a co nie stanowi nic dziwnego dla osób nie mających na co dzień styczności z językiem prawnym. Dlatego też, poniżej, przedstawiam kilka zagadnień, na które według mnie, powinno się zwrócić uwagę przy analizie tego typu umowy.

1. Przedmiot umowy.
Z umów dzierżawy pod elektrownię fotowoltaiczną nierzadko nie wynika wprost, czy przedmiotem umowy jest cała nieruchomość czy tylko jej część – i jaka część. Powyższe może mieć znaczenie dla wysokości czynszu dzierżawnego, bowiem zdarza się, że jest on określany nie w oparciu o powierzchnię całej dzierżawionej nieruchomości, lecz w oparciu o faktycznie zajmowaną powierzchnię przez urządzenia.

2. Wynagrodzenie.
Jak wskazano wyżej, niestety zdarza się, że umowy przewidują zapłatę czynszu dzierżawnego od zajętej powierzchni. Może się więc okazać, że oddamy do korzystania i pobierania pożytków nieruchomość gruntową o powierzchni – przykładowo – 5 ha, gdy tymczasem elektrownia docelowo będzie zajmowała np. 3,5 ha, a zatem czynsz dzierżawny będzie naliczany od 3,5 ha, nie zaś od całej powierzchni nieruchomości.

3. Moment rozpoczęcia naliczania czynszu dzierżawnego.
W tym wypadku również należy uważać. Może się bowiem okazać, że umowa przewiduje moment rozpoczęcia zapłaty czynszu dzierżawnego nie od chwili zawarcia umowy, lecz np. od rozpoczęcia robót czy od chwili uzyskania pozwolenia na budowę. Może się zdarzyć, że umowa nie przewiduje żadnego ekwiwalentu pieniężnego dla wydzierżawiającego od momentu podpisania umowy i wydania nieruchomości, aż do czasu faktycznego rozpoczęcia robót lub, że ekwiwalent ten jest rażąco niski.

4. Prawo przejazdu/przechodu przez sąsiednią nieruchomość należącą do wydzierżawiającego.
Często w umowach dzierżawy pod farmę fotowoltaiczną możemy spotkać zapis oddający dzierżawcy (inwestorowi) prawo przejazdu czy przechodu, np. przejazdu ciężkimi maszynami, przez inną nieruchomość właściciela dzierżawionego gruntu, do niego przylegającego. Nierzadko też w tych zapisach brak jest ustalenia dokładnej drogi, którą sprzęt i pracownicy inwestora będą mogli się przemieszczać oraz czas zajęcia tej nieruchomości. Należy również zwrócić uwagę, czy w zapisie tym uregulowany jest również czynsz (ekwiwalent pieniężny) za zajęcie sąsiedniej nieruchomości.

5. Wysokość kary umownej.
Za naruszenie warunków umowy w jej treści mogą być przewidziane kary umowne. Zdarza się, że są one określone zbyt wysoko, co, w połączeniu przykładowo z innymi niekorzystnymi zapisami, blokującymi możliwości wydzierżawiającego na innych płaszczyznach w zakresie jego interesów – mogą okazać się zbyt surowe.

6. Pokrywanie kosztów dodatkowych.
W umowie dzierżawy gruntu pod elektrownię fotowoltaiczną powinny się znaleźć również zapisy chroniące wydzierżawiającego w zakresie pokrywania wszelkich danin publicznoprawnych – przez dzierżawcę (inwestora). W trakcie trwania umowy może się bowiem okazać, że pojawią się również inne opłaty do uiszczania, oprócz podatku od nieruchomości, związanych z budowaną inwestycją, a które będą obciążały właściciela nieruchomości, a co może być niekorzystne finansowo z punktu widzenia właściciela (wydzierżawiającego).

7. Narzędzia dyscyplinujące dzierżawcę (inwestora).
Umowa powinna przewidywać możliwość odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia w razie bezczynności dzierżawcy w określonym czasie (np. brak podjęcia jakichkolwiek prac/czynności zmierzających do budowy elektrowni w danym czasie). Zawarcie umowy dzierżawy na bardzo długi okres bez możliwości przyznania wydzierżawiającemu narzędzia, dzięki któremu, w razie braku lojalności drugiej strony, będzie mógł w prosty i skuteczny sposób postawić ultimatum lub umowę rozwiązać, może powodować niepowetowane straty po stronie wydzierżawiającego. Sytuacja ta ma szczególne znaczenie w przypadku, kiedy czynsz dzierżawny jest płatny dopiero od momentu uruchomieni budowy.

8. Wypowiedzenie umowy przez wydzierżawiającego.
Wiele kontrowersji może budzić również sposób uregulowania możliwości wypowiedzenia umowy. Co oczywiste, inwestycja w farmę fotowoltaiczną niewątpliwie wiąże się ze znacznym nakładem finansowym i zerwanie takiej umowy z błahego powodu, stanowiłoby lawinę problemów, zwłaszcza finansowych. Tym niemniej, wydaje się, że podstawowym uprawnieniem wydzierżawiającego powinna być możliwość wypowiedzenia umowy w razie zwłoki z zapłatą czynszu dzierżawnego (i innych opłat) przez dzierżawcę, czy też używania przez dzierżawcę nieruchomości w sposób niezgodny z celem umowy.

Powyżej poruszono jedynie kilka z wielu aspektów, na które właściciel nieruchomości powinien zwrócić uwagę, zanim odda w dzierżawę swoją nieruchomość. Jednocześnie każdy przypadek jest inny i każdą sprawę należy rozważać indywidualnie, również w kontekście brzmienia całej umowy i potrzeb obu stron. Podane powyżej kwestie są jedynie przykładowymi.

Categories
Uncategorized

Decyzja ZUS o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym a własna działalność. Ciąża a podleganie ubezpieczeniom społecznym. Uchybienie terminu do złożenia odwołania.

Często zdarza się, iż kobiety prowadzące własną działalność gospodarczą, a które zaszły w ciążę i w związku z tym pobierały zasiłek chorobowy, macierzyński, dostają z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych korespondencję, w której ZUS informuje o wszczęciu postępowania wyjaśniającego mającego na celu zbadanie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, kwestionując faktyczne wykonywanie działalności gospodarczej przez taką osobę.

Wtenczas taka ubezpieczona dostarcza ZUS-owi wszelką dokumentację, dowody, a z których to wynika, że faktycznie tę działalność prowadzi,  w tym dokumenty księgowe, dowody zakupów/sprzedaży, wszelkie pisma z kontrahentami, dokumenty podatkowe. Przesłuchiwani są także świadkowie, jak i sama ubezpieczona.

Nierzadko jednak niestety ubezpieczona otrzymuje decyzję, w której Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdza, że:

Imię i nazwisko jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od … do … , dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od … do … .

 

 Co to oznacza? Czy taką decyzję należy zaskarżyć? Co, jeśli został przekroczony termin do złożenia odwołania?

  • Powyższa decyzja oznacza, że w kwestionowanym okresie Ubezpieczona była traktowana przez ZUS jako osoba, która nie podlegała ubezpieczeniom społecznym. Co za tym idzie, że nie korzysta z prawa do świadczeń, w tym świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Nie trudno sobie wyobrazić sytuację, kiedy ubezpieczona już przez jakiś czas takie zasiłki pobierała (chorobowy i macierzyński), lecz ZUS wydał taką decyzję niejako wstecz, obejmując swym te “nienależnie” pobrane świadczenia. Niestety kolejnym krokiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie wezwanie do zapłaty tych świadczeń, które zostały wypłacone w okresie, w którym kobieta – wg ZUSu – tym świadczeniom nie podlegała.

  • Taką decyzję powinno się więc zaskarżyć, jeśli kobieta faktycznie wykonywała działalność gospodarczą w kwestionowanym okresie.

Decyzję taką skarży się do właściwego miejscowo Sądu Okręgowego, za pośrednictwem ZUS, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. W odwołaniu winno się wykazać, że działalność gospodarcza nie była pozorna, lecz faktycznie wykonywana. Posłużą temu dowody w formie dokumentów, zaświadczeń, dokumentów podatkowych, faktur, rozliczeń, czy dowody osobowe. Zgodnie ze stanowiskiem orzecznictwa, dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: 1) zarobkowości, 2) zorganizowania formalnego i 3) ciągłości. Na ocenę, czy prowadzenie danej działalności było pozorne / nie było pozorne – nie ma wpływu stan ciąży. Argument, że w okresie wykonywania działalności gospodarczej ubezpieczona “była już w ciąży” lub też “zaszła w ciążę na krótko po zgłoszeniu rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej” nie jest uprawniony w kontekście automatycznej oceny, że kobieta daną działalność wykonywała pozornie, czy też prowadziła ją dla “wyłudzenia świadczeń“. Zgodnie z orzecznictwem, “stan ciąży w okresie realnie rozpoczętej pozarolniczej działalności nie sprzeciwia się ani nie wyklucza dalszego i nieprzerwanego podlegania ubezpieczonej obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu lub z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia społecznego działalności pozarolniczej (…) Podjęcie i wykonywanie przez kobietę w ciąży pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie przez nią wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem” (Wyrok SA w Łodzi z 6.07.2017 r., III AUa 925/16, LEX nr 2341052).

 

  • Co w sytuacji, gdy uchybiono terminowi do złożenia odwołania? Zgodnie z treścią art. 477(9) § 2 Kodeksu postępowania cywilnego: “Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się“.

Zasadą zatem jest, iż wszelkie środki odwoławcze należy wnosić w terminie, pod rygorem ich nierozpatrzenia – a w przypadku odwołania od decyzji ZUS – sąd odrzuca spóźnione odwołanie. Niemniej jednak, istnieje możliwość, kiedy sąd, mimo spóźnienia, przyjmie odwołanie do rozpoznania, pod dwoma warunkami:

1) jeśli przekroczenie terminu nie jest nadmierne, i 2) jeśli nastąpiło to z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

W takiej sytuacji należy wykazać w odwołaniu powyższe przesłanki, składając jednocześnie wniosek o rozpoznanie odwołania wniesionego po terminie.

Categories
kupujący rękojmia sprzedawca sprzedaż umowa sprzedaży wada fizyczna wada prawna

Rękojmia za wady rzeczy sprzedanej. Problem przejścia uprawnień z tytułu rękojmi.

Kodeks cywilny w treści przepisu art. 556 przewiduje ogólną zasadę, w myśl której Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia). Oznacza to, że w razie, gdy nabyta przez kupującego rzecz ma wadę – kupujący posiada określone uprawnienia względem sprzedawcy, celem ochrony swojego interesu.

                Poniżej, na potrzeby niniejszego artykułu, wyjaśnimy niektóre pojęcia: sprzedaż (umowa sprzedaży), sprzedawca, kupujący, wada fizyczna, wada prawna, konsument.

Sprzedaż. Umowa sprzedaży. Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Sprzedaż jest więc czynnością prawną o charakterze ekwiwalentnym, tzn., że co do zasady sprzedana rzecz (jej jakość, cechy, właściwości) odpowiada wartości (wysokości) zapłaconej za nią ceny.

Sprzedawca. To podmiot, osoba będąca stroną umowy sprzedaży. Co
do zasady może być to każdy podmiot – zarówno osoba fizyczna, jak i prawna, jak też jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną.

Kupujący. Podobnie, jak wyżej, to podmiot będący stroną umowy sprzedaży.

Wada fizyczna rzeczy. Wada fizyczna to niezgodność rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności, sprzedana rzecz jest niezgodna z umową, jeżeli:

  • nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
  • nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
  • nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
  • została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

 Wada prawna przedmiotu sprzedaży. Wada prawna występuje, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej, a także jeżeli ograniczenie w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wynika z decyzji lub orzeczenia właściwego organu. W przypadku sprzedaży prawa wadą prawną jest także brak istnienia prawa sprzedanego.

Konsument. Osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

Rękojmia za wady przy sprzedaży. Uprawnienia Kupującego. Przesłanką do odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi jest istnienie wady fizycznej, tj. niezgodności towaru z umową lub istnienie wady prawnej. Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi to rodzaj zabezpieczenia interesów kupującego, który swoje zakupy opiera na przekonaniu istnienia ekwiwalentności, tj. że wartość rzeczy sprzedanej odpowiada wysokości ceny uiszczonej za tę rzecz.

Sprzedawca jest odpowiedzialny z tytułu rękojmi za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili. Oznacza to, że sprzedawca odpowiada za wady (ich przyczyny) powstałe najpóźniej do chwili wydania rzeczy sprzedanej. Wykazanie faktu istnienia wady lub ich przyczyn w rzeczy w chwili wydania rzeczy, obciąża kupującego, przy czym jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.

Domniemanie to oznacza, że jeżeli dana osoba zakupiła rzecz jako konsument i przed upływem roku od wydania tej rzeczy ujawniła się wada fizyczna – nie musi ona wykazywać, że wada ta istniała już w chwili wydania rzeczy.

Przykład: Pani Kamila w dniu 1.01.2020 r. nabyła stół w sklepie meblowym X – do swojego prywatnego mieszkania. W dniu 15.06.2020 r. zauważyła wadę. Pani Kamila może zwrócić się do sprzedawcy (sklepu meblowego) z odpowiednim żądaniem bez wykazywania, że wada ta (przyczyna wady) istniała już w momencie wydania jej tego stołu.

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi nie jest również uzależniona od wystąpienia po stronie kupującego szkody wskutek zawarcia lub wykonania umowy sprzedaży. Także wykonanie uprawnień z tytułu przyznanej kupującemu gwarancji nie wyłącza dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi.

Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna rzeczy ruchomej zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.

Uprawnienia Kupującego z tytułu rękojmi. Celem wykonania uprawnień przez Kupującego jest zlikwidowanie braku ekwiwalentności świadczeń wynikającego z wadliwości rzeczy, w stosunku do uiszczonej ceny. Zasadniczo, w razie zaistnienia wady, Kupujący może skorzystać z następujących uprawnień:

– żądanie obniżenia ceny,

– żądanie usunięcia wady,

– żądanie wymiany rzeczy na wolną od wad,

– prawo odstąpienia od umowy.

Co do zasady Kupujący ma prawo wyboru jednego uprawnienia.

 Zagadnienie problemu przejścia uprawnień z tytułu rękojmi.

                Przykład: Pani Kamila nabyła od XY – osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą zajmującą się sprzedażą i serwisem artykułów gospodarstwa domowego – nowy ekspres do kawy. Z kolei XY nabywał artykuły od sprzedawcy A sp. z o.o.

Od samego początku używany przez panią Kamilę ekspres działał wadliwie. Po dwóch miesiącach szukania przyczyny wadliwego działania, zwróciła się z problemem do sprzedawcy, tj. XY, z informacją, że chce zareklamować produkt, bez wskazania z jakiego uprawnienia chce skorzystać. XY poinformował panią Kamilę, że to nie on jest odpowiedzialny za wadę towaru, lecz „sprzedawca główny”, to jest podmiot A sp. z o.o., od którego XY nabywa produkty i że to do niego powinna zwrócić się pani Kamila.

Czy stanowisko XY jest słuszne?

W pierwszej kolejności należy przyjrzeć się stosunkowi prawnemu, jaki łączy panią Kamilę, XY oraz A sp. z o.o. Pani Kamila i XY zawarli umowę sprzedaży, w ramach której stanowią oni odpowiednio – Kupującego i Sprzedawcę, czyli strony umowy. To na tych podmiotach spoczywają prawa i obowiązki odnoszone do umowy sprzedaży ekspresu do kawy, w tym także obowiązki i uprawnienia związane z rękojmią za wady rzeczy sprzedanej. Rękojmia bowiem to odpowiedzialność sprzedawcy za nienależyte wykonanie umowy, jaką zawarł z Kupującym. Jest to odpowiedzialność niezależna od winy i wiedzy sprzedawcy, a podstawowym warunkiem tej odpowiedzialności jest właśnie zawarcie umowy sprzedaży oraz jej nienależyte wykonanie przez sprzedawcę. Rękojmia za wady rzeczy sprzedanej jest to więc instytucja ściśle związana z konkretną umową sprzedaży i dotyczy stron tej konkretnej umowy.

                Nie miał zatem racji sprzedawca XY, twierdząc, że pani Kamila powinna udać się ze swoimi żądaniami do sprzedawcy, od którego XY nabył sprzęt AGD. O ile strony (tu: pani Kamila i XY) nie zawarły odrębnej umowy, na mocy której dokonano by przelewu praw wynikających z rękojmi przysługujących pierwotnemu nabywcy od pierwotnego sprzedawcy na kupującego (tutaj: przelew praw XY na panią Kamilę), to rękojmię i wynikające z niej uprawnienia należy wiązać ze stosunkiem prawnym, którego źródłem jest umowa sprzedaży.

                Co do zasady zatem, uprawnienia z rękojmi przysługują więc kupującemu tylko względem sprzedawcy, z którym zawarł on umowę sprzedaży.

Źródła:

– Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny

– R. Trzaskowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom IV. Zobowiązania. Część szczegółowa, wyd. II, red. J. Gudowski, Warszawa 2017

– D. Bierecki [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, Warszawa 2019

– Uchwała SN(7) z 5.02.2004 r., III CZP 96/03, OSNC 2004, nr 6, poz. 88.

Categories
covid-19 koronawirus obostrzenia ograniczenia pandemia

Regulacje związane z pandemią – stan na dzień 10.11.2020 r. – wybrane obostrzenia i zakazy

1) Do odwołania ustanawia się zakaz prowadzenia:

– dyskotek i klubów nocnych, z wyłączeniem sportowych klubów tanecznych;

– basenów, aquaparków, siłowni, klubów i centrów fitness

–> z wyłączeniem basenów, siłowni, klubów i centrów fitness działających w podmiotach wykonujących działalność leczniczą przeznaczonych dla pacjentów,

-> z wyłączeniem basenów, siłowni, klubów i centrów fitness przeznaczonych dla osób uprawiających sport w ramach współzawodnictwa sportowego, zajęć sportowych lub wydarzeń sportowych, studentów i uczniów – w ramach zajęć na uczelni lub w szkole

– działalności usługowej związanej z poprawą kondycji fizycznej (ujętej w Polskiej Klasyfikacji Działalności w podklasie 96.04.Z) à tj. działalność usługowa łaźni tureckich, saun i łaźni parowych, solariów, salonów odchudzających, salonów masażu itp. mająca na celu poprawę samopoczucia.

2) Do dnia 29 listopada 2020 r. prowadzenie usług hotelarskich jest dopuszczalne wyłącznie:

– w zakresie działalności hoteli robotniczych lub hoteli dla pracowników sezonowych

– dla gości (wyłącznie dla gości, których pobyt wynosi co najmniej jedną dobę hotelową):

-> korzystających z tych usług w ramach podróży służbowej lub podróży wykonywanej w związku z czynnościami służbowymi lub zawodowymi, lub związanymi z wykonywaniem działalności gospodarczej (potwierdzone dokumentem wystawionym przez pracodawcę)

-> będących zawodnikami korzystającymi z tych usług w czasie zgrupowań i współzawodnictwa sportowego (potwierdzone dokumentem wystawionym przez polski związek sportowy)

-> będących osobami wykonującymi zawód medyczny (potwierdzone dokumentem wystawionym podmiot wykonujący działalność leczniczą)

-> będących pacjentami i ich opiekunami, jeżeli konieczność zapewnienia im zakwaterowania wynika z warunków określonych dla danego świadczenia opieki zdrowotnej (potwierdzone pisemnym oświadczeniem gościa)

Restauracje w hotelach mogą podawać w/w gościom posiłki, pod warunkiem, że goście i obsługa będą zakrywać usta i nos oraz zostaną zachowane odległości między stolikami min. 1,5 m.

3) Do odwołania prowadzenie działalności związanej z fryzjerstwem i pozostałymi zabiegami kosmetycznymi oraz związanej z działalnością salonów tatuażu i piercingu jest dopuszczalne, pod warunkiem że w miejscu, w którym jest prowadzona ta działalność, przebywali wyłącznie obsługa oraz obsługiwani klienci (ewentualnie z opiekunem), przy czym:

-> w miejscu, w którym jest prowadzona ta działalność, może przebywać nie więcej niż 1 osoba na 1 stanowisko obsługi, z wyjątkiem obsługi;

-> stanowiska obsługi muszą znajdować się w odległości co najmniej 1,5 m od siebie.

4) Do odwołania prowadzenie działalności związanej z przewozem lotniczym pasażerskim jest dopuszczalne, pod warunkiem:

-> zapewnienia płynów do dezynfekcji rąk na pokładzie statku powietrznego;

-> dezynfekcji statku powietrznego (raz na dobę w przypadku wykonywania operacji lotniczych z pasażerami/po każdej operacji lotniczej z osobą chorą albo z podejrzeniem zakażenia chorobą zakaźną/przed i po każdej operacji lotniczej z pasażerami trwającej co najmniej 6 godzin)

-> przekazania pasażerom, za pośrednictwem personelu pokładowego, do wypełnienia formularzy kart lokalizacji podróżnego dla celów zdrowotnych oraz odebrania wypełnionych kart – w przypadku gdy pasażer przekracza granicę państwową w celu udania się do swojego miejsca zamieszkania lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

5) Do odwołania prowadzenie działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej jest dopuszczalne, pod warunkiem zapewnienia, aby działalność rozrywkowa i rekreacyjna odbywała się z ograniczeniem do nie więcej niż 150 uczestników.

6) Do odwołania prowadzenie działalności polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków i napojów gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, spożywanych na miejscu jest dopuszczalne wyłącznie w przypadku realizacji usług polegających na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub jej przygotowywaniu i dostarczaniu oraz w przypadku działalności polegającej na przygotowywaniu i podawaniu posiłków lub napojów przeznaczonych do spożycia przez pasażerów po zajęciu miejsca siedzącego w pociągach objętych obowiązkową rezerwacją miejsc.

  • prowadzenie powyższej działalności na terenie szkół i placówek oświatowych jest dopuszczalne pod warunkiem, że klienci będą zajmowali co drugi stolik i odległość między stolikami będzie wynosiła co najmniej 1,5 m, chyba że między stolikami znajduje się przegroda o wysokości co najmniej 1 m, licząc od powierzchni stolika — do odwołania

7) Do dnia 29 listopada 2020 r. prowadzenie działalności twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki jest dopuszczalne w zakresie organizowanych bez udziału publiczności:

-> działań niezbędnych do przygotowania wydarzeń artystycznych, takich jak próby i ćwiczenia;

-> nagrań fonograficznych i audiowizualnych;

-> wydarzeń transmitowanych za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

7) Do dnia 29 listopada 2020 r. ustanawia się ograniczenie prowadzenia działalności przez biblioteki publiczne i naukowe, instytucje kultury polegające na zakazie:

-> udostępniania zbiorów publiczności,

-> organizacji wydarzeń z udziałem publiczności

  • z wyłączeniem działań prowadzonych za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Zakaz ten nie dotyczy:

-> udostępniania zbiorów, które znajdują się na wolnym powietrzu (z wyjątkiem wnętrz obiektów kubaturowych, które mają być zamknięte dla zwiedzających)

-> zwiedzania lasów, parków i ogrodów zabytkowych należących do instytucji kultury.

  • Obowiązek noszenia rękawiczek jednorazowych lub stosowani środków do dezynfekcji rąk – do odwołania

8)  Do dnia 29 listopada 2020 r. ustanawia się zakaz działalności związanej z projekcją filmów lub nagrań wideo w kinach, na otwartym powietrzu lub w pozostałych miejscach oraz działalności klubów filmowych, z wyjątkiem działalności, która może być realizowana przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

9) Do odwołania prowadzenie działalności związanej ze sportem, rozrywkowej i rekreacyjnej polegającej na organizacji współzawodnictwa sportowego, zajęć sportowych i wydarzenia sportowego jest dopuszczalne, pod warunkiem zapewnienia, aby – co do zasady – wydarzenia odbywały się bez udziału publiczności.

10) Do dnia 29 listopada 2020 r. ustanawia się zakaz organizowania i przeprowadzania wydarzeń sportowych lub współzawodnictwa sportowego polegających na biegach lub jeździe na rowerze, z wyjątkiem organizowanych przez polski związek sportowy lub pozostających w bezpośrednim związku z prawami wyłącznymi polskiego związku sportowego.

11) Do odwołania prowadzenie działalności związanej z organizacją, promocją lub zarządzaniem imprezami, takimi jak targi, wystawy, kongresy, konferencje, spotkania, włączając działalności polegające na zarządzaniu i dostarczaniu pracowników do obsługi terenów i obiektów, w których te imprezy mają miejsce, jest dopuszczalne, pod warunkiem realizowania tego rodzaju działalności za pośrednictwem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

12) Do odwołania ustanawia się zakaz prowadzenia działalności polegającej na prowadzeniu wesołych miasteczek i parków rozrywki oraz działalności parków rekreacyjnych.

13) W obiektach handlowych, usługowych (o pow. większej niż 2000 m kw./ sklepach/stacjach benzynowych/targowiskach)

* nie dotyczy osób, które nie mogą zakładać lub zdejmować rękawiczek z powodu stanu zdrowia, całościowych zaburzeń rozwoju, zaburzeń psychicznych, niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym, znacznym albo głębokim, lub osoby mającej trudności z samodzielnym założeniem lub zdjęciem rękawiczek; okazanie orzeczenia lub zaświadczenia w tym zakresie nie jest wymagane.

-> Przy czym obiekty te obowiązane są zapewnić rękawiczki jednorazowe lub środki do dezynfekcji rąk

-> w obiektach tych  może przebywać jednocześnie nie więcej niż:

  • 1 osoba na 10 m2 – w przypadku obiektów i placówek o powierzchni przeznaczonej w celu sprzedaży lub świadczenia usług nie większej niż 100 m2;
  • 1 osoba na 15 m2 – w przypadku obiektów i placówek o powierzchni przeznaczonej w celu sprzedaży lub świadczenia usług większej niż 100 m2.

14)  Do dnia 29 listopada 2020 r. w obiektach handlowych lub usługowych, w tym parkach handlowych, o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m2 ustanawia się zakaz handlu detalicznego właścicielom lub najemcom powierzchni handlowej

-> z wyłączeniem takiego, którego przeważająca działalność polega na sprzedaży: żywności, produktów kosmetycznych, innych niż przeznaczone do perfumowania lub upiększania, artykułów toaletowych, środków czystości, produktów leczniczych, wyrobów , środków spożywczych specjalnego przeznaczenia, gazet lub książek, artykułów budowlanych lub artykułów remontowych, artykułów dla zwierząt domowych, usług telekomunikacyjnych, części i akcesoriów do pojazdów samochodowych lub motocykli, paliw)

15) Do dnia 29 listopada 2020 r. w obiektach handlowych lub usługowych, w tym parkach handlowych, o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m2 ustanawia się zakaz prowadzenia działalności usługowej właścicielom lub najemcom powierzchni usługowej

-> z wyłączeniem takiej, której przeważająca działalność polega na świadczeniu usług fryzjerskich, kosmetycznych, optycznych, medycznych, bankowych, pocztowych, logistycznych oraz polegających na wydawaniu i odbieraniu przesyłek, ubezpieczeniowych, naprawy pojazdów samochodowych lub motocykli oraz naprawy lub wymiany opon i dętek, myjni samochodowych, ślusarskich, szewskich, krawieckich, pralniczych, gastronomicznych polegających wyłącznie na przygotowywaniu i podawaniu żywności na wynos lub na przygotowywaniu i dostarczaniu żywności)

16) Do dnia 29 listopada 2020 r. w obiektach handlowych lub usługowych, w tym parkach handlowych, o powierzchni sprzedaży lub świadczenia usług powyżej 2000 m2 ustanawia się zakaz prowadzenia handlu detalicznego lub działalności usługowej na wyspach handlowych.

17) Godziny dla seniorów – od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00-12.00 obiekty handlowe/usługowe obsługują wyłącznie osoby powyżej 60. – do odwołania

            -> dotyczy obiektów, których działalność polega na:

  • sprzedaży żywności, produktów innych niż przeznaczone do perfumowania lub upiększania, artykułów toaletowych, środków czystości, produktów leczniczych, wyrobów medycznych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego
  • także świadczeniu usług pocztowych.

18) Do dnia 4 grudnia 2020 r. – praca zdalna w urzędach administracji publicznej

19) Ograniczenie przemieszczania się – Do odwołania:

W przypadku gdy przemieszczanie się następuje:

  • pieszo – jednocześnie mogą się poruszać osoby w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od siebie (chyba, że z dzieckiem do ukończenia 13 r.ż./ z osobą z orzeczeniem (m.in.) o niepełnosprawności)

– chyba, że jednocześnie poruszają się osoby wspólnie zamieszkujące lub gospodarujące,

– chyba mają zasłonięte usta i nos

  • środkami publicznego transportu zbiorowego oraz samochodami przeznaczonymi do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą:

– można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób niż wynosi 50% liczby miejsc siedzących albo 30% liczby wszystkich miejsc siedzących i stojących określonych w dokumentacji technicznej lub dokumentacji techniczno-ruchowej dla danego typu środka transportu albo pojazdu przy jednoczesnym pozostawieniu w środku transportu albo pojeździe co najmniej 50% miejsc siedzących niezajętych;

  • pojazdami samochodowymi przeznaczonymi do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą – danym pojazdem można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób niż wynosi połowa miejsc siedzących.

* Ograniczeń tych nie stosuje się w odniesieniu do środków transportu specjalnego przeznaczonego do przewozu osób niepełnosprawnych.

20)  Osoby, które ukończyły 70. rok życia, mogą się przemieszczać wyłącznie w celu:

– wykonywania czynności zawodowych lub służbowych;

– zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego;

– sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych.

21)   Małoletni do ukończenia 16. roku życia, od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00-16.00, mogą przemieszczać się wyłącznie pod opieką osoby sprawującej władzę rodzicielską, opiekuna prawnego albo innej osoby dorosłej, chyba że przemieszczanie się ma na celu dotarcie do szkoły lub placówki oświatowej albo powrót z nich do miejsca zamieszkania.

22) Obowiązek zakrywania ust i nosa – do odwołania

Nie dotyczy (m.in.)

  • dziecka do ukończenia 5. roku życia;
  • osoby, która nie może zakrywać ust lub nosa z powodu niepełnosprawności /trudności w samodzielnym zakryciu lub odkryciu ust lub nosa;
  • osoby wykonującej czynności zawodowe, służbowe lub zarobkowe w budynkach, zakładach, obiektach, placówkach i targowiskach (straganach),
  • sprawującego kult religijny podczas jego sprawowania;
  • żołnierza Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej i wojsk sojuszniczych, a także funkcjonariusza Służby Kontrwywiadu Wojskowego i Służby Wywiadu Wojskowego, wykonujących zadania służbowe, stosujących środki ochrony osobistej odpowiednie do rodzaju wykonywanych czynności;
  • osoby, której miejscem stałego lub czasowego pobytu są budynki użyteczności publicznej przeznaczone na potrzeby wychowania, opieki zdrowotnej, społecznej lub socjalnej, chyba że zarządzający takim budynkiem postanowi inaczej;
  • sędziego, trenera oraz osoby uprawiającej sport w ramach współzawodnictwa sportowego, zajęć sportowych lub wydarzeń sportowych, o których mowa w § 6 ust. 13;
  • osoby przebywającej na terenie lasu, parku, zieleńca, ogrodu botanicznego, ogrodu zabytkowego, rodzinnego ogródka działkowego albo plaży;
  • jazdy konnej;
  • uczniów i dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym oraz osób zatrudnionych w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce oświatowej – na ich terenie, chyba że kierujący takim podmiotem postanowi inaczej.
  • podczas zawierania małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo przed duchownym

-> Odkrycie ust i nosa jest możliwe w przypadku:

  • konieczności identyfikacji lub weryfikacji tożsamości danej osoby, a także w związku ze świadczeniem danej osobie usług, jeżeli jest to niezbędne do ich świadczenia
  • umożliwienia komunikowania się z osobą doświadczającą trwale lub okresowo trudności w komunikowaniu się;
  • spożywania posiłków lub napojów w lokalu, ogródku gastronomicznym, wydzielonej strefie gastronomicznej;
  • spożywania posiłków lub napojów po zajęciu miejsca siedzącego w pociągu objętym obowiązkową rezerwacją miejsc, w tym posiłków i napojów wydawanych na pokładzie pociągu.

23) Do odwołania zakazuje się organizowania zgromadzeń z wyłączeniem zgromadzeń organizowanych na podstawie zawiadomienia albo decyzji przy czym:

-> maksymalna liczba uczestników nie może być większa niż 5;

-> odległość pomiędzy zgromadzeniami nie może być mniejsza niż 100 m.

Uczestnicy zgromadzenia są obowiązani do zachowania odległości co najmniej 1,5 m między sobą oraz do zakrywania ust i nosa.

Na podstawie ROZPORZĄDZENIA RADY MINISTRÓW z dnia 9 października 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Categories
postępowanie karne prawo do obrony Prawo karne zatrzymany

Prawa osoby zatrzymanej.

„Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą. Pozbawienie lub ograniczenie wolności może nastąpić tylko na zasadach i w trybie określonych w ustawie” (art. 41 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej).

„Każdemu zapewnia się wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich. Ograniczenie tej wolności może określać ustawa” (art. 57 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej).

W sytuacji zatrzymania danej osoby przez uprawnione organy, należy pamiętać, że każdemu człowiekowi przysługuje prawo do obrony. Zatrzymany ma prawo do uzyskania informacji o przyczynach zatrzymania – niezwłocznie i w sposób dla niego zrozumiały, a także o przysługujących zatrzymanemu prawach.

Zatrzymany ma przede wszystkim prawo do:

– skorzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego,

– skorzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeśli nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim,

– złożenia oświadczenia / odmowy złożenia oświadczenia,

– otrzymania odpisu protokołu zatrzymania,

– dostępu do pierwszej pomocy medycznej,

– wysłuchania,

– zawiadomienia osoby najbliższej dla zatrzymanego, a także innej osoby zamiast lub obok osoby najbliższej,

– złożenia zażalenia do sądu na zatrzymanie w ciągu 7 dni od zatrzymania.

Na żądanie zatrzymanego należy niezwłocznie umożliwić mu nawiązanie w dostępnej formie kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym, a także bezpośrednią z nimi rozmowę.

Tylko w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, zatrzymujący może zastrzec, że będzie przy tej rozmowie obecny.

            Zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, jeżeli:

– ustanie przyczyna zatrzymania,

– w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania przez uprawniony organ, zatrzymany nie zostanie przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania,

– na polecenie sądu lub prokuratora.

Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania albo nie ogłoszono mu tego postanowienia na posiedzeniu.

Niedopuszczalne jest ponowne zatrzymanie osoby podejrzanej na podstawie tych samych faktów i dowodów.

Źródła:

  1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U.1997.78.483 
  2. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego Dz.U.2020.30 t.j. z dnia 2020.01.09

Abonament radiowo-telewizyjny – powstanie i wygaśnięcie obowiązku. Umorzenie i rozłożenie na raty zaległych płatności.

Obowiązek uiszczania tzw. abonamentu radiowo-telewizyjnego został ustalony w przepisach ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych.

Abonament ten pobiera się za używanie odbiorników radiofonicznych i telewizyjnych, przy czym za osobę, która używa wskazanych urządzeń uważa się każdego, kto taki odbiornik posiada i którego stan umożliwia natychmiastowy odbiór programu.

Co to oznacza?

Powyższe oznacza, że Ustawa nakłada dwa obowiązki:

1) każdy kto nabywa odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny musi zarejestrować to urządzenie w ciągu 14 dni od dnia jego nabycia, za pośrednictwem placówki Poczty Polskiej albo Internetu,

2) każda osoba posiadająca taki odbiornik zobowiązana jest do uiszczania opłat abonamentowych.

Termin wnoszenia opłat wyznaczony jest dokonaną rejestracją. Obowiązek uiszczania opłat abonamentowych będzie więc trwać dopóty, dopóki odbiornik nie zostanie wyrejestrowany. Tytułem przykładu, wymeldowanie się spod danego adresu czy długotrwałe przebywanie za granicą nie powodują samo w sobie wygaśnięcia tego obowiązku, lecz spowoduje to dopiero faktyczne wyrejestrowanie odbiornika.

Sądy administracyjne potwierdzają powyższe i stoją co do zasady na stanowisku, że „zarejestrowanie odbiornika bez jego późniejszego wyrejestrowania stanowi wystarczającą przesłankę istnienia obowiązku uiszczania opłat za jego używanie (opłata abonamentowa), który podlega egzekwowaniu w trybie egzekucji administracyjnej obowiązków o charakterze pieniężnym” (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 marca 2019 r. w sprawie I GSK 928/18).

Należy również zwrócić uwagę na sytuację dochodzenia ewentualnych roszczeń związanych z koniecznością zapłaty zaległych opłat abonamentowych przez wierzyciela. Jeżeli bowiem abonent kwestionuje zasadność żądania i twierdzi, że obowiązek uiszczania abonamentu radiowo-telewizyjnego ustał, to właśnie abonent powinien wykazać fakt, iż dokonał wyrejestrowania odbiornika RTV (tak np. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12 maja 2020 r. w sprawie I SA/Gl 197/20).

Tym niemniej, należy również zaznaczyć, że z kolei obowiązkiem wierzyciela jest „udowodnienie w sposób niebudzący wątpliwości, że dany odbiornik RTV został zarejestrowany, co dopiero stanowi podstawę żądania uiszczenia opłaty abonamentowej od jego posiadacza.” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 3 października 2018 r. w sprawie III SA/Wr 764/17).

Może się zdarzyć, że za zaistniałą zaległością w płatnościach opłat abonamentowych stoją tzw. sytuacje wyjątkowe. Wówczas Ustawa przyznaje możliwość ubiegania się przez zobowiązanego o umorzenie lub rozłożenie na raty zaległości w płatności tych opłat. Cytując treść art. 10 ust. 1 Ustawy: „W wyjątkowych sytuacjach, jeżeli przemawiają za tym szczególne względy społeczne lub przypadki losowe, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji może umorzyć lub rozłożyć na raty zaległości w płatności opłat abonamentowych, odsetki za zwłokę w ich uiszczaniu, opłatę, o której mowa w art. 5 ust. 3, oraz odsetki za zwłokę w jej uiszczeniu”.

Instytucja ta jednakże jest instytucją fakultatywną, co oznacza, że Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po rozpatrzeniu wniosku, ma możliwość umorzenia należności lub rozłożenia jej na raty, jednakże nie ma takiego obowiązku w tym przypadku.

Kategoria zaś „wyjątkowych sytuacji, za którymi przemawiają szczególne względy społeczne lub wypadki losowe” jest kategorią ocenną i bardzo szeroką, która tym samym wymaga każdorazowo indywidualnej interpretacji.