Categories
Uncategorized

Decyzja ZUS o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym a własna działalność. Ciąża a podleganie ubezpieczeniom społecznym. Uchybienie terminu do złożenia odwołania.

Często zdarza się, iż kobiety prowadzące własną działalność gospodarczą, a które zaszły w ciążę i w związku z tym pobierały zasiłek chorobowy, macierzyński, dostają z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych korespondencję, w której ZUS informuje o wszczęciu postępowania wyjaśniającego mającego na celu zbadanie prawidłowości zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej, kwestionując faktyczne wykonywanie działalności gospodarczej przez taką osobę.

Wtenczas taka ubezpieczona dostarcza ZUS-owi wszelką dokumentację, dowody, a z których to wynika, że faktycznie tę działalność prowadzi,  w tym dokumenty księgowe, dowody zakupów/sprzedaży, wszelkie pisma z kontrahentami, dokumenty podatkowe. Przesłuchiwani są także świadkowie, jak i sama ubezpieczona.

Nierzadko jednak niestety ubezpieczona otrzymuje decyzję, w której Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdza, że:

Imię i nazwisko jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu od … do … , dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od … do … .

 

 Co to oznacza? Czy taką decyzję należy zaskarżyć? Co, jeśli został przekroczony termin do złożenia odwołania?

  • Powyższa decyzja oznacza, że w kwestionowanym okresie Ubezpieczona była traktowana przez ZUS jako osoba, która nie podlegała ubezpieczeniom społecznym. Co za tym idzie, że nie korzysta z prawa do świadczeń, w tym świadczeń z tytułu zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Nie trudno sobie wyobrazić sytuację, kiedy ubezpieczona już przez jakiś czas takie zasiłki pobierała (chorobowy i macierzyński), lecz ZUS wydał taką decyzję niejako wstecz, obejmując swym te “nienależnie” pobrane świadczenia. Niestety kolejnym krokiem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych będzie wezwanie do zapłaty tych świadczeń, które zostały wypłacone w okresie, w którym kobieta – wg ZUSu – tym świadczeniom nie podlegała.

  • Taką decyzję powinno się więc zaskarżyć, jeśli kobieta faktycznie wykonywała działalność gospodarczą w kwestionowanym okresie.

Decyzję taką skarży się do właściwego miejscowo Sądu Okręgowego, za pośrednictwem ZUS, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji. W odwołaniu winno się wykazać, że działalność gospodarcza nie była pozorna, lecz faktycznie wykonywana. Posłużą temu dowody w formie dokumentów, zaświadczeń, dokumentów podatkowych, faktur, rozliczeń, czy dowody osobowe. Zgodnie ze stanowiskiem orzecznictwa, dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: 1) zarobkowości, 2) zorganizowania formalnego i 3) ciągłości. Na ocenę, czy prowadzenie danej działalności było pozorne / nie było pozorne – nie ma wpływu stan ciąży. Argument, że w okresie wykonywania działalności gospodarczej ubezpieczona “była już w ciąży” lub też “zaszła w ciążę na krótko po zgłoszeniu rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej” nie jest uprawniony w kontekście automatycznej oceny, że kobieta daną działalność wykonywała pozornie, czy też prowadziła ją dla “wyłudzenia świadczeń“. Zgodnie z orzecznictwem, “stan ciąży w okresie realnie rozpoczętej pozarolniczej działalności nie sprzeciwia się ani nie wyklucza dalszego i nieprzerwanego podlegania ubezpieczonej obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tego tytułu lub z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia społecznego działalności pozarolniczej (…) Podjęcie i wykonywanie przez kobietę w ciąży pozarolniczej działalności gospodarczej, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie przez nią wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych, nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem” (Wyrok SA w Łodzi z 6.07.2017 r., III AUa 925/16, LEX nr 2341052).

 

  • Co w sytuacji, gdy uchybiono terminowi do złożenia odwołania? Zgodnie z treścią art. 477(9) § 2 Kodeksu postępowania cywilnego: “Sąd odrzuci odwołanie wniesione po upływie terminu, chyba że przekroczenie terminu nie jest nadmierne i nastąpiło z przyczyn niezależnych od odwołującego się“.

Zasadą zatem jest, iż wszelkie środki odwoławcze należy wnosić w terminie, pod rygorem ich nierozpatrzenia – a w przypadku odwołania od decyzji ZUS – sąd odrzuca spóźnione odwołanie. Niemniej jednak, istnieje możliwość, kiedy sąd, mimo spóźnienia, przyjmie odwołanie do rozpoznania, pod dwoma warunkami:

1) jeśli przekroczenie terminu nie jest nadmierne, i 2) jeśli nastąpiło to z przyczyn niezależnych od odwołującego się.

Obie przesłanki muszą wystąpić łącznie.

W takiej sytuacji należy wykazać w odwołaniu powyższe przesłanki, składając jednocześnie wniosek o rozpoznanie odwołania wniesionego po terminie.